ΖΑΠΑΝΤΙ: «ερημωμένο» αλλά όχι λησμονημένο.
Με ξεναγό τον Γιώργο Σταθόπουλο. Περιγραφή-παρουσίαση από
τον Γιάννη Λάσκαρη.
-ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ ΠΟΥ ΧΑΝΕΤΑΙ-
Η παρότρυνση του Γιώργου Σταθόπουλου να βρούμε το ξεχασμένο
χωριό Ζαπάντι, βρήκε πρόσφορο έδαφος στην μανία που με διατρέχει για τα έρημα
χωριά. Τα έρημα χωριά που είναι «σκληρά» στην πρώτη συνάντηση μαζί σου και
συνάμα τόσο «πληγωμένα» που θαρρείς πως σε κοιτάζουν με περιφρόνηση που τα
αφήσαμε να τα κατασπαράξει η λήθη.
Το Ζαπάντι δίπλα από
τη Χορεύτρα Μεσσηνίας του Δήμου Μεσσήνης είναι ένα ξεχασμένο χωριό που στέκεται
σε ένα ειδυλλιακό τοπίο όπου η απρόσκοπτη θέα και η πλούσια βλάστηση σε κρατούν
δέσμιο της μαγείας τους σαν βρεθείς εκει. Ωστόσο αν δεν σε καθοδηγήσουν ,το Ζαπάντι
δεν θα το βρεις και αν δεν σου πουν ιστορίες οι παλιοί δεν θα καταλάβεις πως
εδώ ζούσαν αρκετές οικογένειες κυρίως
κτηνοτρόφων. Η εκκλησία καθώς στέκει αγέρωχη σε προνομιακή θέση χαίρει μαγευτικής θέας όπου το γαλάζιο
συναντά το πράσινο του βουνού σε ένα ταξίδι όπου ο χρόνος σταματά. Σίγουρα εδώ
ο χρόνος δεν σε κυνηγά αλλά έχει αφήσει και τα σπαράγματα των πέτρινων
κατοικιών να σου θυμίζουν τη ιστορία του χωριού. Ελιά και πέτρα είναι σαν να έχουν σμιλευτεί
από ένα αόρατο εργάτη. Κάπου κάπου περπατάς ανάμεσα σε ελιές και πέτρες
και φαντάζεσαι πως μπορεί να έχεις διαβεί
την τραπεζαρία ή ένα παλαιό δωμάτιο ενός γκρεμισμένου πια σπιτιού.
Οι τελευταίες ακτίνες του ήλιου πάνω στα πέτρινα απομεινάρια
στάζουν σαν δάκρυα στα φυλλώματα της ελιάς που τα περιβάλλει λίγο πριν χαθούν.
Είναι και η δική μας ώρα να απομακρυνθούμε και να αφήσουμε το Ζαπάντι στην αιώνια
ησυχία του. Γιατί ίσως και να κοντεύει αιώνας από τότε που εγκαταλείφτηκε για
να ξαναστήσουν τη ζωή τους οι κάτοικοι του στα διπλανά χωριά που ευτυχώς σήμερα
είναι ακόμη ζωντανά.
Πριν μερικά χρόνια αναζητώντας το γενεαλογικό μου δέντρο βρήκα τις ρίζες μου στο χωριό Ζαπάντι. Από προσωπικό ενδιαφέρον βρήκα αρκετά στοιχεία για το χωριό αυτό μερικά από αυτά σας παραθέτω. Όπως αναφέρετε και εσείς, το χωριό έχει καταστραφεί σώζεται μόνο η εκκλησία του που χτίστηκε το 1885 η δε καμπάνα της φέρει ημερομηνία 1921. Ο οικισμός Ζαπάντι ήταν από τους ιστορικότερους οικισμούς της περιοχής Αριστομένη, ιδιαίτερα την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι πρώτες αναφορές για την ύπαρξη του χωριού, στα μέσα του 16ου αιώνα, έρχονται από την μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους στην βιογραφία του Αγίου Οσιομάρτυρα Θεοφάνη, από τον κώδικα 797 της μονής του 1618. Ο
ποιητής – συγγραφέας του Κώδικα ήταν μοναχός ή ιεροδιάκονος Αγιορείτης, και ίσως Βατοπαιδινός, αφού τον συναντάμε σε αρκετούς Κώδικες αυτού του μοναστηριού, είτε ως ποιητή, είτε ως απλό γραφέα Κωδίκων. Επίσης η Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας σε φυλλάδιο που έχει εκδώσει το 2013 με τίτλο <> αναφέρεται στους Αγίους που γεννήθηκαν στην Μεσσηνία, μεταξύ άλλων και στον Οσιομάρτυρα Θεοφάνη. Και οι δύο αναφέρουν ως τόπο γέννησης του Αγίου Οσιομάρτυρα Θεοφάνη το χωριό Ζαπάντι (Κρυόβρυση) της Μεσσηνίας.
Μετά την απελευθέρωση, από τον τουρκικό ζυγό, το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος είχε ανάγκη από ένα νέο διοικητικό και οργανωτικό σχήμα που θα επέτρεπε την ιδανικότερη διοικητική και οικονομική ανάπτυξη.
Το 1835 δημιουργήθηκαν στα σημερινά όρια της Μεσσηνίας 54 δήμοι οι οποίοι είχαν διάρκεια ζωής μόνο 5 χρόνια αφού το 1840 συγχωνεύθηκαν σε 29 για λειτουργικούς λόγους μετά από απόφαση του Όθωνα.
Με τη δημιουργία των Δήμων το 1835 το Ζαπάντι υπάγεται στο δήμο Αριστομένους (η ιδρυτική πράξη δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 80/28-12-1836) μαζί με τα χωριά Μουσταφάμπασα (Αριστομένης), Λοϊ (Διόδια), Στρέφι, Σαμπάκλαφα (Αετοφωλιά), Κουτήφαρι, Δραγγάρι, Χαλβάτσο (Κεφαλόβρυσο).
Ο οικισμός Ζαπάντι κατοικήθηκε ως τα τέλη της δεκαετίας του 1930, οπότε έπαψε να αποτελεί ανεξάρτητο οικισμό, με το Διάταγμα της 23ης Νοεμβρίου 1928 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 246/1928, αφού η πλειοψηφία των κατοίκων του μετακινήθηκε σταδιακά στον οικισμό Χορεύτρα. Ένα χρόνο νωρίτερα, το 1927, με το Διάταγμα της 4ης Νοεμβρίου 1927 που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 306/1927 τ. Α΄ το χωριό είχε μετονομαστεί σε Κρυόβρυση.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 στο χωριό Ζαπάντι κατοικούσαν μόνο 54 άτομα. Την ίδια εποχή στο χωριό Χορεύτρα είχαν μετακινηθεί 90 άτομα. Ο κυριότερος λόγος που μετακίνηθηκαν οι κάτοικοι του χωριού σε άλλα χωριά ήταν ότι αναζητούσαν πιο πεδινά εδάφη γιατί το Ζαπάντι είναι πολύ ορεινό με άγονο εδαφος.
Ηλίας Αποστολόπουλος
Σας ευχαριστούμε πολύ!
Διαγραφή